Het Parool feature – 30YOCCII

Cultureel Centrum Occii: al dertig jaar heftige herrie en maffe muziek

Loïs Blank – 14 september 2022

Het Onafhankelijk Cultureel Centrum In It bestaat woensdag 30 jaar. ‘De enige vrijplaats voor alternatieve muziek in Amsterdam waar echte vrijheid is,’ aldus Arnold de Boer (48), die er al 25 jaar komt.

De houten gevel op de Amstelveenseweg staat strak in de beits en het is duidelijk dat de bontgekleurde verfaccenten pasgeleden zijn bijgewerkt. “Het is een beetje apart dat de voorkant geen grote ramen heeft. Als de deuren openstaan, komen er veel mensen kijken. Dan horen ze heftige herrie of maffe muziek,” zegt Arnold de Boer.

In het uit 1883 stammende gebouw verzorgt het Onafhankelijk Cultureel Centrum In It (Occii) al drie decennia lang een cultureel programma van subversieve geluiden. In 2021 is de gevel gerenoveerd, iets dat werd gevierd met een ‘gevelschuurfeest’. “Dan komen mensen overal en nergens vandaan om te helpen en zitten we met z’n allen op de steiger en in de tuin,” aldus Sjoerd Stolk (47). De locatie was vroeger een tramremise, ontworpen door Abraham Salm, die ook meehielp aan het ontwerp van de Melkweg. “Die is heel groot geworden, maar wij blijven hier in deze oude tramremise met één kleine zaal ons ding doen.”

Stolk en Sandra Maat (36) zijn twee van de in totaal drie werknemers van Occii. Stolk komt er sinds ‘ongeveer 2000′, Maat is sinds twee jaar de administratiecoördinator. “De volledige programmering komt tot stand door de vrijwilligers en is heel breed: niet alleen herrie en ook een kinderprogramma,” aldus Stolk. Maat voegt toe: “Het enthousiasme van de vrijwilligers is heel bepalend voor het programma. En dat de artiesten weten wat diy is: dat ze niet verwachten dat we een hotelovernachting voor ze regelen.” Een winstoogmerk heeft Occii niet. “Daar zijn we juist het tegengeluid van,” meent Maat.

Geen verhuurschuur

De concertzaal maakt deel uit van vereniging De Binnenpret, een complex van panden waar politieke en culturele initiatieven de ruimte krijgen. De vereniging is in 1984 tot stand gekomen na de Dag van de Onrust. Een dag met veel kraakacties omdat de gemeente had aangekondigd diverse gekraakte panden in de stad te ontruimen. Het culturele centrum heeft tot vier avonden in de week een programma en daarnaast is er twee- of driemaal per week een kinderevenement: “We zijn alleen open als er een evenement is, want we zijn geen bar of club. En ook geen verhuurschuur,” aldus Stolk.

“Er zijn veel plekken in Amsterdam met livemuziek, maar we zijn tegenwoordig goedkoper dan de bioscoop. En hier geniet je op een avond van drie goede acts, ook al ken je ze niet,” zegt Maat. Stolk voegt toe dat door de lage prijzen iedereen met een goed idee iets kan organiseren.

Dat is precies wat Arnold de Boer deed in 1998: “Ik klopte aan bij Occii en organiseerde mijn eigen festival.” Hij maakt deel uit van undergroundband The Ex en is soloartiest onder de naam Zea. Tot nu toe speelde hij zo’n dertig keer in de concertzaal. Volgens hem is Occii ‘een soort station in een ondergronds metronetwerk’. “Je hoort bij het station, daar kun je spelen en anderen uitnodigen. En als je zelf op tournee gaat, kom je langs de andere stations. Er bloeit hier een passie voor muziek en uitwisseling.”

De andere stations waar de Boer het over heeft, zijn andere locaties die ruimte bieden aan alternatieve muziek. Ze staan in diverse hoofdsteden in Europa, maar ook in Noord- en Zuid-Amerika, Australië en Japan.

Undergroundnetwerk

De metafoor van de concertzaal als station wordt tijdens het jubileum versterkt: op 1 oktober wordt driemaal een ritje gemaakt met een authentieke tram. Stolk: “Die staat blijkbaar al honderd jaar in het trammuseum om de hoek.” Opstappen kan voor de deur bij Occii, waar vroeger een halte zat: “We moeten nog even kijken hoe we iets leuks in de tram gaan doen tijdens de rondjes.”

Het internationale undergroundnetwerk waar Occii deel van uitmaakt, wordt ook gebruikt tijdens de jubileumviering: op het programma staan artiesten uit onder meer Frankrijk en Japan. De Boer treedt op tijdens de laatste avond. Dan zal het jubileum worden gevierd in de Willem de Zwijgerkerk. “Een zogenaamd underground punkhol en een kerk, hoe kunnen die nou samenwerken? Voor mij was het direct logisch,” vertelt de muzikant. “Die kerkgemeenschap bestaat ook uit vrijwilligers. En het commerciële belang blijft buiten de deur. De Willem denkt heel erg vanuit de buurt en wil meer culturele dingen doen. Ik heb de organist, Jo van Beusekom, gevraagd om Olivier Messiaen te spelen, dan maak je weer andere verbindingen met mensen uit de stad.”